Pages

Saturday, March 26, 2016

जादूची ट्रिक आणि 'मसान' ची जादू

जादूची ट्रिक सामान्य. प्रसंगही तसा छोटा, अगदी साधा.
          दुर्गापूजेच्या जत्रेमध्ये आपल्या हिरो-हिरोईनची होणारी नजरा-नजर आणि त्यांची अगदीच  साधेपणाने उमलत जाणारी फ्रेन्डशिप. जत्रेमध्ये एका ठिकाणी जादूचे प्रयोग चालू असतात. हिरोईन आणि तिच्या मैत्रिणी समोर बसून ते खेळ गावठी-सुलभ आश्चर्याने पाहत असतात. आणि त्यांना पहायच्या बहाण्याने हिरो (दीपक) आणि मित्रमंडळी तिकडेच घुटमळत असतत.  स्टेजवर जादुगार एक घड्याळ गायब करतो. ते नेमकं हिरोकडे सापडतं. हिरो खुश होऊन हिरोईनकडे हसून बघत स्टेजवर जातो. हिरोईन पण त्याला स्माईल देते.  अगदीच साधा प्रसंग- जसं रेल्वे गेल्यामुळे खालचा पूल थरथरावा.

दुसरा प्रसंग असाच.
          दुसर्या गोष्टीतल्या छोटा मुलगा मोक्याच्या शर्यतीच्या वेळी गायब होतो. कुठल्यातरी चौकात बाल-सुलभ आश्चर्याने तो जादूचे खेळ बघत असतो. जादुगार एक निळी गोटी तोंडात टाकतो आणि गायब करतो. मग काहीवेळाने एक-दोन-तीन म्हणत ती गोटी परत काढून दाखवतो.

"मसान"
           गंगेच्या तीरावरच्या दोन गोष्टी. एक गोष्ट संस्कृत पंडिताच्या घरातली (देवी) तर दुसरी डोम/खालच्या जातीतल्या घरातली (दीपक).  दोन तीरावरच्या दोन गोष्टी. दोन समांतर चालणारे धागे. आणि यांना जोडणारी हि जादूची ट्रिक म्हणजे तिसरा प्रसंग:
            दुसऱ्या गोष्टीतील तो लहान मुलगा यावेळी ती ट्रिक दाखवतो. पहिल्या गोष्टीमधली अंगठी तो पाण्यातून शोधून काढतो आणि दुसऱ्या गोष्टीतील गरजू बापाला आणून देतो. अप्रत्यक्षपणे या दोन गोष्ठी जोडल्या जातात.
"रूल ऑफ थ्री" नुसार अगदीच साधेपणाने तो प्रसंग खूप मोठा परिणाम करून जातो.

"मसान" ची जादू या अशा लहान लहान गोष्टींमध्ये आहे.  देवीचे  (दुसऱ्या गोष्टीतली हिरोईन - रिचा चढ्ढा) कपडे, ती अगदी सतत बाळगत असणारी खचाखच भरलेली सैक, पुरुष वापरतात तसे तिचे wallet, गळ्यातला एक साधा काळा दोरा, तिची पियुष बद्दलची तगमग, देवीची  पियुषच्या घरच्यांशी झालेली भेट आपण फक्त बाहेरून बघत असतो तो प्रसंग, पोलिस पैसे मागताना एकदा आपल्या लहान मुलीला पण घेऊन येतो तेव्हा किंवा पहिल्या गोष्टीतली दीपकची चेन तुटलेली, जुनी-काळी सैक, फुगे हवेत सोडून कळवलेला होकार, बोटामध्ये रुतलेल्या अंगठीचं सहज-सोपं कारण, पहिल्या डेटचा कोल्ड-कॉफी-पिझ्झा-सेझवन सॉसचा मेनू, heart-shaped eraser, "Happy Birthday Surpise". आणि अशा बऱ्याच गोष्टी आणि बरेच between the lines अर्थ.

अजून एक आवडलेली गोष्ट: "मसान" मध्ये "आई" जवळपास नाहीचे. म्हणजे दोघंहि पोरके नाहीयेत अजिबात, पण त्या दोघांचं आपापल्या वडिलांबरोबरच नातं इतकं सुंदर मांडलंय कि आईची गरजच नाहीये. केवळ मूख्य पात्रंच नाही तर देवीच्या ऑफिस मधला सहकारी पण सांगतो "हम अकेले नही रेहते पिताजी के साथ रेहते है". लहानपणापासून फिल्म्समध्ये 'आई' या पात्राचे Trump Card वापरलेलं बघायची सवय लागून गेलीये, त्यामुळे "मसान"मध्ये वडील-मुलगा/वडील-मुलगी यामधील नातं बघणं खूप वेगळा, चांगला आणि आश्वासक अनुभव आहे.         

फिल्मचा शेवट तर अप्रतिमच!  कस्तुरीच्या शोधासारखं ती दोघं भटकत असतात. Closure साठी.
आणि शेवटी गंगेच्या तीरावरच्या या दोन गोष्टी, दीपक आणि देवी, संगमावरच एकमेकांना भेटतात.
पाण्यामधून ती होडी हळूहळू जातीये असा एक लांब शॉट आहे. तो पाण्याचा आवाज, मागे वाजणारं गाणं, होडीचे पाण्यावर उठणारे तरंग.
त्या शॉटमध्ये, त्या संगमावर आपल्यालाही Closure मिळाल्याचा अनुभव येतो.
 

No comments: